همیاری اجتماعی؛ ریشهها در دین و جامعه
باورهای دینی و آداب و رسوم سنتی بیانگر این واقعیت هستند که هرگاه ما دست در دست هم دادیم، بربسیاری از مشکلات فائق آمدیم. آیین های برگزاری مراسمات مذهبی عاشورا، اربعین و… به صورت گروهی و… همگی نمونه هایی از این سنت هستند.
با نگاهی به تاریخ جوامع موفق بدون شک می توانیم به این برسیم که عامل موفقیت و پیشرفت همه جوامع، باهم بودن و تکیه بر توان و ظرفیت جمع است و این اشتراک، نشان می دهد که این امر ریشه در فطرت انسان ها دارد. همیاری اجتماعی موضوعی است که ریشه در پیوندهای اجتماعی دارد و به معنای آن است که افراد با هم به دنبال حل مساله هستند و میخواهند یک بهبودی را در سبک زندگی خود ایجاد کنند.
حتی این ظرفیت به قدری مهم بوده که بارها و بارها در دین ما به آن توصیه شده است و زمینه ساز شکل گیری اتفاقات بزرگ در جامعه اسلامی بوده است. ادبیات دینی مبتنی بر این است که همه نسبت به هم مسئول هستند (کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته). در قرآن تأکید شده که حتی در بر و تقوا هم تعاون و همیاری داشته باشید(تعاونوا علی البرّ و التّقوی). یعنی وقتی که ما دور هم جمع شویم می توانیم ارزش افزوده خیلی بالاتری را در ابعاد مادی و معنوی ایجاد کنیم(یدا… مع الجماعه).
از طرفی وقتی در طول تاریخ به موفقیت های ایرانیان می نگریم به این نتیجه میرسیم نقاط عطف تمامی این اتفاقات هنگامی است که مردم دست در دست همدیگر دادند و هریک گوشه ای از کار را گرفتند و همه باهم همیاری کرده اند. اوج این فرهنگ در 8 سال دفاع مقدس ظهور یافت و منجر به فتوحات چشمگیری گردید.
تعریف همیاری اجتماعی
همیاری اجتماعی بدین معنی است که مردم با تعاون، همدلی و باهم بودن و با اتکا به ظرفیت‌های خودشان امورشان را پیش ببرند. به بیانی دیگر، با همیاری اجتماعی، افراد می توانند به طور مشترک، ارزش مادی و معنوی ایجاد کنند و هرکسی گوشه ای از کار را بگیرد و با این اتفاق، مسائل مختلف با توان خود مردم حل می شود، بدون اینکه نیازی به جمع غیرخود داشته باشند.
فرهنگ همیاری اجتماعی، نوشداروی حل خیلی از مسائل است. چراکه با هم‌افزایی موجب می‌شود تا توان جمع از توان تک تک افراد بیشتر گردد و این مصداق این بیان است که توان جمع بالاست و وقتی این اتفاق روی دهد، هیچ مشکلی پیش روی انسان ها باقی نگذارد.
البته باید دقت داشت که همیاری اجتماعی تفاوت معناداری با مفهوم «کمک و یاری رسانی» دارد. در مفهوم کمک کردن، یک نگاه بالا-پایین یا دارا-ندار نهادینه است و به بیانی، فرد کمک کننده با حس ترحم و دلسوزی می خواهد خیری را به فردی ضعیف تر یا فقیرتر از خود برساند. اما در همیاری اجتماعی، همه در تراز هم هستند و هیچ یک بر دیگری تفوق ندارد و حس نفع جمعی جای حس ترحم را میگیرد و به بیانی همه افراد از اتفاق خیری که رخ داده، منتفع می شوند.
جایگاه همیاری اجتماعی در الگوی تعالی اجتماعی رسالت
در الگوی تعالی اجتماعی رسالت، این باور راسخ وجود دارد که اگر همیاری اجتماعی در فرهنگ جامعه، ساری و جاری شود، مردم قادر خواهند بود مسائل مختلف خود را با توان خودشان، بدون اینکه نیازی به جمع غیرخود (بخصوص دولت) داشته باشند، حل کنند.
همیاری اجتماعی، پایه و روح همه فعالیت‌ها در الگوی تعالی اجتماعی رسالت است، چراکه تمام فعالیت‌هایی که در قالب این الگو انجام می‌شود متأثر از همیاری اجتماعی است. بنابراین اگر همیاری اجتماعی در میان اعضا به خوبی اتفاق بیافتد، ناخودآگاه سایر مؤلفه های الگو یعنی قرض‌الحسنه، کارآفرینی اجتماعی، اعتماد اجتماعی و رسالت اجتماعی نیز ارتقا می یابند. البته این رابطه دوطرفه و مکمل است و تقویت مؤلفه های فوق در جامعه، خودبخود موجب رشد و ارتقای فرهنگ همیاری اجتماعی در آن جامعه خواهد شد.
از طرفی، در الگوی تعالی اجتماعی رسالت اگرچه هریک از نقش‌آفرینان (اعم از اعضا، راهبران اجتماعی، جامعه رهیاران و حامیان) نقش خاص خود را ایفا می کنند، ولی هیچ یک بر دیگری برتری ندارند زیرا همه این جمع، همچون ابر و باد و مه و خورشید و فلک، با همدیگر همیاری می کنند و هریک گوشه ای از کار را می‌گیرند تا بتوانند سبک بهتری از کار و زندگی را برای خود و اطرافیان شان رقم بزنند.
کانون همیاری اجتماعی
در نهاد مردمی رسالت، اعضایی که دغدغهها، ویژگیها و همِّمشترکی دارند (مثل هم‌‌خانواده، هم‌محلی، هم‌طایفه، همشهری، هم‌مسجدی، همکار و…) در قالب تشکلی تحت عنوان «کانون همیاری اجتماعی» و با محوریت و جلوداری فردی دغدغهمند، تحت عنوان راهبر کانون، گردهم میآیند و سعی بر این دارند که حول موضوعات مختلف، فعالیتهای جمعی داشته باشند. در
