چهارشنبه 17 خرداد 1402
عضویت/ورود
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • مدیریت بومی
    دکتر مهدی گلشنی در خانه اندیشه ورزان

    گلشنی: باید روحیه <<ما میتوانیم>> به مردم القا شود

    به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

    به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:
    وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

    مستند مادر کشی کارگردان کمیل سوهانی یادداشت رضا ایمانی

    «مادرکشی» از زبان قاتلان

    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

  • کارآفرینی اجتماعی
    گزارشی از داستان پرفراز و نشیب یک کارآفرین جوان

    گزارشی از داستان پرفراز و نشیب یک کارآفرین جوان

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

  • قرض الحسنه
    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

  • تعالی اجتماعی
    مجله گفتمان پیشرفت و مصاحبه با حاج آقا حسیم زاده

    قطعه‌ای از پازل انقلاب اسلامی هستیم

    چه کسانی مهم‌اند؟ ما یا آن‌ها؟

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

    همیاری اجتماعی حلقه مفقوده زندگی روستایی

  • نوآوری اجتماعی
    از تکثر به سوی تعلق: ساخت فرهنگ اشتراکی در سیلیکون ولی

    از تکثر به سوی تعلق: ساخت فرهنگ اشتراکی در سیلیکون ولی

    چگونه یک نوآوری اجتماعی به حل معضل سرطان در نیجریه کمک کرد

    چگونه یک نوآوری اجتماعی به حل معضل سرطان در نیجریه کمک کرد

    صید بی رویه اما مفید! داستان یک نوآوری اجتماعی در جنوب مکزیک

    صید بی رویه اما مفید! داستان یک نوآوری اجتماعی در جنوب مکزیک

    دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت رساگفت نوآوری اجتماعی

    درخت آلو، نماد موفقیت اقتصاد درون زا در ژاپن

  • درباره ما
    • تماس با ما
  • پنل کاربری
  • فرم همکاری
رساگفت
  • صفحه اصلی
  • مدیریت بومی
    دکتر مهدی گلشنی در خانه اندیشه ورزان

    گلشنی: باید روحیه <<ما میتوانیم>> به مردم القا شود

    به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

    به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:
    وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

    مستند مادر کشی کارگردان کمیل سوهانی یادداشت رضا ایمانی

    «مادرکشی» از زبان قاتلان

    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

  • کارآفرینی اجتماعی
    گزارشی از داستان پرفراز و نشیب یک کارآفرین جوان

    گزارشی از داستان پرفراز و نشیب یک کارآفرین جوان

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

  • قرض الحسنه
    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

    چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

  • تعالی اجتماعی
    مجله گفتمان پیشرفت و مصاحبه با حاج آقا حسیم زاده

    قطعه‌ای از پازل انقلاب اسلامی هستیم

    چه کسانی مهم‌اند؟ ما یا آن‌ها؟

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

    مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

    همیاری اجتماعی حلقه مفقوده زندگی روستایی

  • نوآوری اجتماعی
    از تکثر به سوی تعلق: ساخت فرهنگ اشتراکی در سیلیکون ولی

    از تکثر به سوی تعلق: ساخت فرهنگ اشتراکی در سیلیکون ولی

    چگونه یک نوآوری اجتماعی به حل معضل سرطان در نیجریه کمک کرد

    چگونه یک نوآوری اجتماعی به حل معضل سرطان در نیجریه کمک کرد

    صید بی رویه اما مفید! داستان یک نوآوری اجتماعی در جنوب مکزیک

    صید بی رویه اما مفید! داستان یک نوآوری اجتماعی در جنوب مکزیک

    دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت رساگفت نوآوری اجتماعی

    درخت آلو، نماد موفقیت اقتصاد درون زا در ژاپن

  • درباره ما
    • تماس با ما
  • پنل کاربری
  • فرم همکاری
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
رساگفت
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج

چه کسانی مهم‌اند؟ ما یا آن‌ها؟

به باور رابرت چمبرز در مطالعات توسعه «آن ها» یعنی افراد محلی نادیده گرفته می شوند و «ما» پژوهشگران بدون در نظرگرفتن دانش و تجربه زیسته‌ این افراد سعی می‌کنیم با نگاه خودمان مسئله آن ها را تشخیص دهیم و برایش نسخه بپیچیم.

مریم پورعسکری نویسنده مریم پورعسکری
10 دی 1401
دسته بندی تعالی اجتماعی
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه
0 0
0
0
اشتراک گذاری ها
16
بازدیدها

رابرت چمبرز استاد دانشگاه و پژوهشگر بریتانیایی در حوزه مطالعات توسعه است. چمبرز مدرک دکتری‌اش را از دانشگاه منچستر دریافت کرده و 40 سال پژوهشگر موسسه مطالعات توسعه دانشگاه ساسکس انگلستان بوده است. با این حال او کارش را صرفا به دانشگاه محدود نکرده و سابقه بیش از 10 سال کار تجربی در آفریقا و هند را در کارنامه خود دارد. چمبرز از دل همین کار در میدان در دهه های 70 تا 90 میلادی به مشکلات رویکرد بالا به پایین و خطی در مطالعات توسعه پی برد و رویکرد جدیدی را وارد این مطالعات کرد. او دریافت در مطالعات توسعه «آن ها» یعنی افراد محلی نادیده گرفته می شوند و «ما» پژوهشگران بدون در نظرگرفتن دانش و تجربه زیسته‌ این افراد سعی می‌کنند با نگاه خودشان مسئله آن ها را تشخیص دهند و برایش نسخه بپیچند. چمبرز معتقد بود مردم محلی می‌توانند و باید خودشان درباره مسائلشان تصمیم گیری کنند و به این ترتیب در روند توسعه مشارکت داشته باشند. در این نوشتار نگاهی می‌اندازیم به چمبرز و انقلابی که در جریان اصلی مطالعات توسعه به راه انداخت.

رویکرد مشارکتی به توسعه چیست؟

رویکرد مشارکتی به توسعه عمدتا با «ارزیابی مشارکتی روستایی» یا به اختصار PRA شناخته می شود. چمبرز PRA را این طور تعریف می کند: «مجموعه رویکردها و روش هایی که در آن فرد خارجی در نقش تسهیلگر عمل می کند و طی آن مردم روستا توانمند می شوند تا دانششان را به اشتراک بگذارند، تحلیل کنند و بر اساس آن برنامه ریزی و اقدام و نظارت کنند». بر اساس این تعریف، PRA روندی است که در آن برخلاف پژوهش های معمول نقش فرد خارجی تسهیلگری است و هدف توانمندی (empowerment) خود مردم است. روند PRA به طور خلاصه شامل مراحل زیر می شود:

  • ورود تسهیلگران به منطقه
  • دیدار و آشنایی با مردم محلی
  • انتخاب تعدادی از افراد برای مشارکت
  • جمع آوری اطلاعات
  • تحلیل اطلاعات
  • تشخیص مسائل و پیشنهاد راه حل ها
  • تهیه برنامه اقدام
  • به عمل درآوردن برنامه اقدام
  • نظارت و ارزیابی

نکته مهم این است که تمام مراحل ذکرشده، از جمع آوری اطلاعات تا نظارت و ارزیابی به صورت مشارکتی توسط مردم محلی با کمک تسهیلگر انجام می شود.

ریشه ها و جریان های موثر بر توسعه مشارکتی

اما PRA و رویکرد مشارکتی به توسعه نیز مانند هر رویکرد دیگری از جریان های نظری و روشی متعددی برآمده است. در این میان پنج جریان زیر برجسته تر است:

  • پژوهش مشارکتی-اقدامی (activist participatory research)
  • انسان شناسی کاربردی (applied anthropology)
  • تحقیقات میدانی روی نظام های زراعی (field research on farming systems)
  • تحلیل اگرواکوسیستم (agroecosystem analysis)
  • ارزیابی روستایی سریع (rapid rural appraisal (RRA))

بسیاری از مفاهیم و روش های PRA برگرفته از این جریان هاست. برای مثال اصل اساسی PRA یعنی مشارکت افراد مورد پژوهش در روند کار و نقش تسهیلگری فرد خارجی، از پژوهش مشارکتی-اقدامی گرفته شده است. یا مثلا بحث اولویت ذهنیت و درک مردم محلی بر فرد خارجی و توانایی مردم محلی در شناخت و تحلیل مسائلشان متاثر از انسان شناسی کاربردی است. همچنین به رسمیت شناختن دانش تجربی روستاییان و امکان و لزوم استفاده از آن، از تحقیقات میدانی روی نظام های کشاورزی آمده است. بسیاری از روش های مورد استفاده از PRA مانند نقشه کشی روی زمین یا پیاده روی در روستا و… نیز از تحلیل اگرواکوسیستم گرفته شده است.

اما جریانی که PRA مستقیما از دل آن برآمده، «ارزیابی روستایی سریع» یا RRA است. RRA که نامش در ظاهر نیز بسیار شبیه به PRA است، خود در واکنش به جریان های اصلی در آن زمان ایجاد شد: اول اینکه در آن زمان درک روستاییان و دانش تجربی آن ها به رسمیت شناخته شده بود، اما روشی برای استفاده از آن در مطالعات توسعه وجود نداشت. دوم اینکه روش های کمی و آماری پرسشنامه ای و روش های کیفی انسان شناسی که در آن زمان در مطالعات توسعه روستایی استفاده می شد بسیار زمان بر و هزینه بر بود. در این میان برخی از پژوهشگران احساس کردند به روش هایی نیاز دارند که با زمان و هزینه کمتری اطلاعات لازم را کسب کنند و این گونه بود که به سمت روش هایی رفتند که اصطلاحا به آن «سریع» گفته می شد. کلمه «سریع» در RRA اشاره به همین روش ها دارد. و سوم اینکه این دسته از پژوهشگران سوگیری هایی را در جریان اصلی توسعه می دید. برای مثال این مطالعات به مردان بیشتر از زنان و به پولدارها بیشتر از فقیرها به عنوان منبع اطلاعات نگاه می کردند. یا مثلا روستاهای نزدیک به شهرها بیشتر از روستاهای دورافتاده مورد توجه بود. دسته ای از پژوهشگران دانشگاهی در واکنش به این سه مسئله به تدریج رویکردی را ایجاد کردند که به نام «ارزیابی روستایی سریع» یا RRA شناخته می شود.

با این حال پس از چند سال استفاده از این رویکرد نقص های آن آشکار شد. این رویکرد دانش روستاییان را به رسمیت می شناخت، اما در حد منبعی برای استخراج اطلاعات. پس از کسب اطلاعات، این پژوهشگر بود که مراحل بعدی کار را برعهده داشت و دیگر چیزی با افراد محلی به اشتراک گذاشته نمی شد و آن ها کنار گذاشته می شدند. به علاوه در RRA تمرکز بر انجام و به پایان رساندن پژوهش و پروژه بود و نه توانمندشدن مردم و در دست گرفتن کنترل امور از سوی آن ها. این نقص ها در جریان کاربست این رویکرد در میدان عمل مورد توجه عده ای از کنشگران میدانی و سازمان های مردم نهاد قرار گرفت و در نهایت به ابتکار عمل جدیدی منجر شد که به آن «ارزیابی روستایی مشارکتی» یا PRA می گویند.

PRA چه ویژگی هایی دارد که آن را متمایز می کند؟

PRA و رویکرد مشارکتی چمبرز تغییراتی اساسی در رویه های معمول در مطالعات توسعه آن زمان ایجاد کرد. در PRA دانش و ارزش های فرد بومی اهمیت دارد و نه فرد خارجی. بنابراین پژوهشگر با پرسشنامه ای که بر اساس دانش و ارزش های خود تهیه کرده به روستا نمی آید، بلکه با ذهنی باز در جمع مردم حاضر می شود و از آن ها یاد می گیرد.

با این حال مردم محلی فقط به عنوان کسانی که می توان از آن ها آموخت در نظر گرفته نمی شوند. مردم در اینجا در روند کار مشارکت می کنند و خود می توانند تحلیل و تصمیم گیری کنند. به این ترتیب فرد خارجی بر خلاف رویکردهای پیشین دیگر در نقش پژوهشگر عمل نمی کند، بلکه تسهیلگری است که در کنار مردم قرار می گیرد و روند کار از ابتدا تا انتها را تسهیل می کند. روندی که طی آن مردم خود توانمند می شوند و کار را جلو می برند.

مسئله مهم دیگر هم روش های مورد استفاده در این رویکرد است. در PRA برای انتقال اطلاعات نه از پرسشنامه و مصاحبه و دیگر روش های کلامی-نوشتاری بلکه از روش های تصویری مانند کشیدن نقشه و نمودار استفاده می شود. افراد در قالب گروه های کوچک اطلاعات را جمع آوری می کنند و با استفاده از این روش های تصویری آن را با یکدیگر به اشتراک می گذارند و آن را تحلیل می کنند. چنین روش هایی باعث می شود افراد محلی حتی بی سوادها هم بتوانند در این کار مشارکت کنند.

منابع:

Chambers, R. (1994). Participatory rural appraisal (PRA): Analysis of experience. World development, 22(9), 1253-1268.

Chambers, R. (1994). The origins and practice of participatory rural appraisal. World development, 22(7), 953-969.

Chambers, R. (2012). Revolutions in development inquiry. Routledge.

Narayanasamy, N. (2009). Participatory rural appraisal: Principles, methods and application. SAGE Publications India.

برچسب ها: تعالی اجتماعیتوسعه مشارکتیچمبرزدانشگاه توسعه اجتماعی رسالترساگفتمطالعات توسعهنهاد مردمی رسالت
پست قبلی

«مادرکشی» از زبان قاتلان

پست‌ بعدی

به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:
وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

مریم پورعسکری

مریم پورعسکری

مرتبط پست ها

مجله گفتمان پیشرفت و مصاحبه با حاج آقا حسیم زاده

قطعه‌ای از پازل انقلاب اسلامی هستیم

نویسنده رضا ایمانی
20 دی 1401
0
47

گفت‌وگو با محمدحسین حسین‌زاده، راهبر نهاد مردمی رسالت درنشریه گفتمان پیشرفت در گفتمان انقلاب اسلامی، توجه به پیشرفت و توسعه...

مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

مروری بر مدل یک استارتاپ خیریه غربی

نویسنده صادق ابراهیمی
27 دی 1401
0
28

قرض الحسنه به سبک آمریکایی برای بسیاری از ما انجام کارهایی مثل خرید خانه یا راه انداختن یک کسب و...

همیاری اجتماعی حلقه مفقوده زندگی روستایی

نویسنده علیرضا نفیسی
10 دی 1401
0
12

از آنجا که انسان در جامعه زندگی می‌کند برای ادامه حیات اجتماعی خود به ناچار باید الزاماتی را رعایت کند که سرپیچی...

پست‌ بعدی
به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

به مناسبت نوزدهمین سالگرد زلزله بم:
وقتی رهبری، شخصاً مدیریت جهادی را تدریس می کند

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

معرفی نهاد مردمی رسالت

عصر اندیش

  • پرطرفدار
  • دیدگاه‌ها
  • اخیرا
دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت رساگفت

برنامه عیار با حضور جناب حسین زاده راهبر نهاد مردمی رسالت

26 آذر 1401
دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت

عصر شیرین- قسمت هفتم- آقای شریفی

13 آذر 1401
راز سرزمین خورشید

راز سرزمین خورشید

04 بهمن 1401
4001

مستند بانوی امید

02 اسفند 1401
داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

داستان توسعه روستایی ایران چگونه آغاز شد؟

1
درباره کتاب روایت یک رویش

درباره کتاب روایت یک رویش

1
نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

نهادهای مردمی و راهبران اجتماعی راه حل غیردولتی مشکلات مردم

0
چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

چالش‌‌های قرض‌‌الحسنه در نظام مالی و بانکی کشور

0
جستاری از الزامات پیشرفت در کتاب جامعه شناسی پیشرفت

جستاری از الزامات پیشرفت در کتاب جامعه شناسی پیشرفت

10 خرداد 1402
دکتر سعید امامی عصراندیش موسسه کیفیت رضوی

عصر اندیش

07 خرداد 1402
مدرسه خلاق

مدرسه خلاق

07 خرداد 1402
اینجا خانه عشق است

اینجا خانه عشق است

31 اردیبهشت 1402

درباره ما

رساگفت رسانه خبری تحلیلی دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت است. مجموعه خبری تحلیلی رساگفت رسانه ای برای اندیشه ورزان حوزه پیشرفت و تعالی اجتماعی است که تلاش دارد با مطالعه،پژوهش ، مستند سازی، مدیریت دانش و برگزاری جلسات گفتمانی با حضور اندیشه ورزان ، اساتید دانشگاه و صاحبنظران حوزه های حکمرانی و توسعه مسیر پیشرفت را روشن تر از پیش ترسیم کرده و راهکار‌هایی سازنده و عملی پیش روی مسیر پیشرفت انقلاب قرار دهد.

مروری بر دسته بندی ها

ما را دنبال کنید

رویدادهای جدید

جستاری از الزامات پیشرفت در کتاب جامعه شناسی پیشرفت

جستاری از الزامات پیشرفت در کتاب جامعه شناسی پیشرفت

10 خرداد 1402
دکتر سعید امامی عصراندیش موسسه کیفیت رضوی

عصر اندیش

07 خرداد 1402
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • صفحه اصلی
  • مدیریت بومی
  • کارآفرینی اجتماعی
  • قرض الحسنه
  • تعالی اجتماعی
  • نوآوری اجتماعی
  • درباره ما
    • تماس با ما
  • پنل کاربری
  • فرم همکاری

خوش آمدید!

یا

به حساب خود در زیر وارد شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟ ثبت نام

ایجاد حساب جدید!

یا

برای ثبت نام فرم های زیر را پر کنید

همه فیلدها الزامی است. ورود به سیستم

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم

افزودن لیست پخش جدید