به گزارش «رساگفت»، دومین رویداد نوپیا ( نوآوری و پیشرفت ایران) در آبان ماه به همت ستاد پیشرفت جامع منطقه‌ای، ستاد نوآوری‌های اجتماعی و ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد. این رویداد درچند بخش کسب و کار اجتماعی، سلامت، آموزش و نوجوان برگزار شد. یکی از پنل‌های بخش کسب و کار، پنل کارآفرینی اجتماع محور؛ بینش صاحبان کسب و کارهای اجتماعی موفق بود. مهمانان پنل، صغری جعفری کارآفرین اجتماعی در زمینه کشت زعفران در استان اصفهان، جواد یوسفی کارآفرین اجتماعی در استان سیستان و بلوچستان، مجید زمانی کارآفرین اجتماعی در زمینه گردشگری کشاورزی در استان گلستان و محمد ثقفی کارآفرین اجتماعی در استان تهران در زمینه تولید مبلمان، سرویس خواب و تشک بودند.
فرهنگسازی کشت جایگزین برای روستائیان، سخت بود
در ابتدای این پنل، صغری جعفری به فعالیت‌های خود در زمینه کارآفرینی اجتماعی در اصفهان اشاره کرد. این کارآفرین اجتماعی گفت: فعالیتی که ما انجام می دهیم در زمینه تولید زعفران و با الگوی تعاون و مشارکت مردم است. مسئله‌ای که برای ما کارآفرینان اهمیت دارد حل مسئله بیکاری و اشتغالزایی است. در ادامه، ایشان به تعداد شغل‌هایی که در این مدت در روستاهای اصفهان ایجاد کرده است اشاره کرد و گفت: بعد از خشکسالی در استان اصفهان به این موضوع فکر می‌کردم که برای کشاورزی مردم چه کاری می توانیم بکنیم؟ پس از بررسی هایی که داشتم در رسته‌های قالیبافی و کشت زعفران، فعالیت خودمان را در سی و هشت روستای استان اصفهان با مردم شروع کردیم.
صغری جعفری گفت: فعالیت اصلی که انجام می دهیم در حوزه زعفران است. از خرداد تا شهریور فصل کشت زعفران است. بعد از کشت زعفران روستائیان کاری ندارند. آبان ماه هم فصل برداشت زعفران است. در چهار پنج ماه پاییز و زمستان که کشاورزان بیکار هستند کارگاه های قالیبافی راه انداخته ایم. این کارگاه ها موجب شده است قالیبافی به عنوان شغلی که در روستاهای این استان ریشه دارد حفظ بشود.
این کارآفرین اجتماعی راجع به شیوه تعامل با مردم روستا برای آموزش کشت زعفران، گفت: به همه افراد که متقاضی باشند آموزش می دهیم. بعد از آموزش، روستائیان محصولات را کشت می کنند. در فصل برداشت محصولات را از طریق تعاونی هایی که در هر روستا وجود دارد خریداری می کنیم و از طریق شبکه پخش مویرگی که در کشور داریم به فروش می رسانیم.
در ادامه، بانوی فعال در زمینه کشت زعفران راجع به چالش‌های فعالیت‌اش در این سال‌ها گفت: ابتدا که شروع به فعالیت کردم در سی و هشت روستای استان اصفهان، فرهنگسازی کشت زعفران را انجام می‌دادم. خیلی سخت بود به مردمی که تا دیروز محصولات دیگری را کشت می کردند بگویی از امروز با توجه به خشکسالی که وجود دارد زعفران کشت کنید. این فرهنگسازی، بسیار سخت بود. طوری که موقعی که وارد روستاها می‌شدیم مردهای روستا می‌گفتند که شما صاحب ندارید؟ شوهرت کجاست؟ اما با ممارستی که انجام دادیم به مرور زمان در روستاها جا افتاد که من به عنوان یک زن می توانم آموزش کشت زعفران بدهم.
جعفری با ذکر خاطره‌ای صحبت هایش را به پایان برد، وی گفت: یک بار به یک روستایی در شرق استان اصفهان دعوت شدم. وقتی در ماشین بودم، دیدم که روستا خیلی شلوغ است. به راننده گفتم: بیا برگردیم، احتمالا امروز روستائیان میزبان فرد مهمی هستند. همین طور که راننده دور می‌زد تا برگردد از یک خانم پرسیدم که امروز در روستا چه خبر است؟ او گفت که مگر نمی‌دانی، امروز خانم جعفری می‌خواهند به روستا بیایند و آموزش کشت زعفران بدهند!
مرجع اجتماعی، راه حلی برای حل مسئله کمبود نیرو انسانی
جواد یوسفی مرد چهل ساله‌ای که هفت سال است با خانواده به سیستان و بلوچستان مهاجرت کرده تا گره‌ای از مشکلات این خطه باز کند، مهمان دوم این نشست بود. وی در ابتدا به تعریفی از کارآفرینی اجتماعی اشاره کرد و گفت: کارآفرینی اجتماعی فقط حوزه اقتصادی را هدف نمی‌گیرد. کسی که کارآفرینی اجتماعی می‌کند ممکن است افرادی با ویژگی‌های خاص را درگیر کند اما هدفش صرفا این موضوع نیست.
این کارآفرین اجتماعی ادامه داد: در این سال‌ها که در روستاهای محروم سیستان و بلوچستان کار می‌کنم نمی‌توانم در روستاها صرفا دیدگاه اقتصادی داشته باشم. در این روستاها، ما با بافت مردمی درگیر هستیم که مولفه‌های اقتصادی یک کسب و کار را بلد نیستند. تمام جلوه یک فرد کارآفرین اجتماعی اعتبارش هست. برای مثال در سال گذشته در یک ماه بدون این که ریالی پول داشته باشم سه میلیارد تراکنش داشتم که پانصد میلیون سود خالص کردم. همه این‌ها بر مبنای اعتماد اجتماعی بود.
چالش نیرو انسانی، مهم‌ترین چالشی بود که این کارآفرین اجتماعی به آن اشاره کرد. وی گفت: نیرو انسانی در کارآفرینی اجتماعی بسیار مهم است. در کنار نیرو انسانی، تامین منابع مالی هم باید در نظر گرفته شود اما، مشکل اصلی نیرو انسانی است. برای مثال امسال یک خیر پیدا کردم که 14 میلیارد تومان در یکی از پروژه ها سرمایه‌گذاری کرد.
وی با بیان اینکه راه حلی که برای تامین نیرو انسانی در مناطق محروم پیش گرفته، مرجع اجتماعی است، ادامه داد: من نمی‌توانم عمر محدود خود را برای آموزش تک تک آدم‌ها صرف کنم، اما می‌توانم مرجع اجتماعی درست کنم. بنابراین از سال 98 موضوع مرجع اجتماعی را مطرح کردم. اینکه من نباید برای آبادانی یک روستا کار کنم بلکه باید در هر روستا افرادی را پیدا کرده و آن‌ها را تبدیل به مرجع اجتماعی کنم تا مشکلات روستایشان را حل کنند، البته یافتن و پرورش این افراد که مراجع اجتماعی بشوند، بسیار سخت است.
در ادامه ایشان گفت: فعالیت اصلی من در سیستان و بلوچستان در رسته کشاورزی و دامپروری است. در این دو رسته، رسته‌های وابسته علوفه و لبنیات را ایجاد کرده‌ام. در حال حاضر یک قرارداد 41 میلیاردی با جهاد کشاورزی بسته ایم که اگر عملیاتی بشود می‌توانیم از واردات نهصد هزار تن سویا در سال جلوگیری کنیم.
وی افزود: ساختار فعالیت‌ما در قالب موسسه «خیریه جهت» است. این خیریه به طور تشکیلاتی کار می‌کند. طرح هایی که وجود دارد در یک کمیسون، ارزیابی شده و بعد از تایید، اجرایی می شود. یکی از طرح‌هایی که در کمیسیون ارزیابی تایید شد، مدرسه اشتغال بود. ایده این طرح از سال 98 مطرح شد اما تازه امسال به نتیجه رسید. امسال بودجه‌اش تامین شد و این مدرسه اشتغال را با چهل دانش آموز تاسیس کردیم. اگر دانش آموزان از این مدرسه فارغ‌التحصیل بشوند، اشتغال شان تضمین است و می‌توانند در منطقه خودشان مرجع اجتماعی شوند.
در پایان، یوسفی به مدل گلبهار ر سیستان و بلوچستانکه بر اساس آن در این سال‌ها فعالیت می‌کند، اشاره کرد و افزود: گلبهار، نام خانمی است که در سال 96 در یکی از روستاهای سیستان با او آشنا شدم. در آن موقع، اینقدر ضعیف بود که نمی‌توانست دور خانه اش دیوار بکشد، من به او کمک کردم. چند بار در این چند سال کسب و کار ایشان داشت نابود می‌شد اما بالاخره خود را سر پا نگه داشت و او که آن زمان یک گاو داشت الان سه گاو، پنجاه گوسفند و کارگاه لبنیات دارد و در ضمن، یک مرجع اجتماعی است.
گردشگری کشاورزی، نیازمند فرهنگسازی است
مهمان بعدی پنل، مجید زمانی مهندس ساختمان بود که در زمینه گردشگری کشاورزی در استان گلستان فعالیت می‌کرد. وی 16 سال پیش، در کنار یک پروژه ساختمانی در رامسر، یک مزرعه تمشک داشت، در فصل تابستان که پیک مسافران در استان مازندران است فصل برداشت محصول بود، مسافران زیادی به باغ می‌آمدند و می‌گفتند که در را برایشان باز کنم تا محصول باغ را بچینند، او هم این کار را انجام می‌داد.
این فعال گردشگری کشاورزی ادامه داد: سال‌ها همین کار را انجام می‌دادم تا متوجه شدم گردشگری کشاورزی در دنیا رایج است. با اینکه استان گلستان به واسطه بافت روستایی قابل توجه‌اش ظرفیت گردشگری کشاورزی قابل توجهی دارد تازه از سال 99 به بعد، گردشگری کشاورزی در کشور شناسنامه‌دار شد. قبل از آن، حتی یک مجتمع متمرکز به عنوان مزرعه گردشگری نداشتیم! در حال حاضر در گرگان، مزرعه توسکا را راه اندازی کرده‌ام.
در پایان، زمانی، به چالش‌های گردشگری کشاورزی اشاره کرد. وی گفت: در حال حاضر چالش ما این است که فرد روستایی را راضی کنیم که مردمی را که تا دیروز به مزارع و زمین‌های کشاورزی‌شان راه نمی‌دادند به باغ هایشان راه داده تا محصولات را برداشت کنند.
بهبودیافته‌ها، افرادی بسیار امین و پرتلاش هستند
محمد ثقفی کارآفرین اجتماعی، مهمان آخر این پنل بود که تجربه اعتیاد را داشت اما الان بهبود یافته است. وی گفت: در حوزه کارآفرینی اجتماعی برای معتادین بهبود یافته در سه کارخانه تشک سازی، مبل سازی و سرویس خواب فعالیت می‌کنیم. همه افرادی که در این کارخانه‌ها کار می‌کنند بهبود یافته هستند، افرادی که روزی معتاد بوده اند و الان در این کارخانه ها کار می‌کنند.
وی با بیان اینکه اگر به افراد از روز اول حقوق ندهیم فکر می‌کنند که می‌خواهیم از آن‌ها بیگاری بکشیم، گفت: از روز اول با همه این افراد، طبق قانون کار برخورد می‌شو،. آن‌ها از تمام مزایا قانون کار مثل حقوق، بیمه، عیدی و سنوات بهره‌مند می‌شوند.
ثقفی در پایان گفت: بهبودیافته‌ها چون معتاد بوده‌اند و الان اعتیادشان را ترک کرده و شاغل هستند، افراد بسیار امین و پرتلاشی هستند، تا کنون پیش آمده است که مجددا افراد معتاد شوند اما درصدشان بسیار کم است و اگر این اتفاق بیفتد، فرد به کمپ اعتیاد معرفی شده و موقعی که بهبود یابد از رسته کارگر ساده فعالیتش را از سر می‌گیرد.
