به گزارش «رساگفت»: بیست و یکمین جلسه عصر اندیش با موضوع نمایش مستند مادرکشی به کارگردانی کمیل سوهانی و نقد و بررسی این اثر، سوم دی ماه 1401 در دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت برگزار شد.
این مستند، نگاهی آسیب‌شناسانه به وضعیت حکمرانی آب در ایران داشته و روایتگر «بحران آب» است. در این فیلم، بحران بی‌آبی از دیدگاه کشاورزان، صنعت‌گران و سایر مشاغل مرتبط به تصویر کشیده شده و علل ایجاد بی‌آبی و پیامدهای آن مورد بررسی قرار گرفته است.
ساسان شعبانی، پژوهشگر دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت، ضمن اظهار تأسف درباره واقعیت‌های منعکس شده در مستند گفت: این بحران که حاصل مدیریت تکنوکرات‌ها در بدنه حکمرانی کشور است، به زودی در سایر زمینه‌های حکمرانی هم ظهور و بروز خواهد کرد، اما باید به این نکته هم توجه داشت که تجربه زیسته ما، در روستاها و شهرهای کوچک نشان می‌دهد مردم، اعتماد کاذبی به تکنوکرات‌ها دارند که گاهی باعث می‌شود به جای مدیریت سنتی منابع که اتفاقا بهره‌وری بالایی داشت، باعث از بین رفتن منابع طبیعی بشوند.
علیرضا نفیسی، نویسنده کتاب تلنگری برای ایران، در خصوص این مستند گفت: «مادرکشی» در ابتدا به خوبی زوایای مختلف بحران آب را در ایران بررسی می‌کند، اما در نهایت، مجدد به این می‌پردازد که گویا تا به امروز نمی‌دانستیم، اشتباه کردیم و امروز فرصت آن است که با شیوه‌های علمی جدید با مشکل کم‌آبی برخورد کنیم.
وی افزود: به نظر می‌رسد در این رویکرد، نگاه به ذخیره آب و تولید حداکثری، کلاً اشتباه است و این پارادایم، باید کنار گذاشته شود. به عبارت دیگر، این موضوع که ما تا به امروز از نظر علمی اشتباه می‌کردیم و حالا باید با توجه به دانش، رویکرد مصرف‌گرایانه بهتری پیش بگیرم، در کل، چهارچوب اشتباهی است که باید اصلاح شود.
رضا ایمانی، پژوهشگر دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت نیز گفت: متأسفانه آب، یکی از چندین مشکلی است که امروز سرزمین مادری ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند و این مساله که بیشتر، مدیریت اشتباه منابع است را می‌توان در جای جای این سرزمین دید و بهتر است به این سوال پاسخ بدهیم که مشکل از کجا شروع شده و وظیفه جامعه و حاکمیت برای برون‌رفت از مشکلات اینچنینی چیست؟
وی تأکید کرد: آب تنها یکی از نمونه‌های تلخ و تاسف‌برانگیزی است که طی دهه‌های گذشته، دچار آن بوده‌ایم.
امیر صفری، مترجم کتاب ما همه فروشنده‌ایم، در ادامه صحبت‌های ایمانی تصریح کرد: به نظر می‌رسد راه برون‌رفت از چنین مسائلی، کنارکشیدن دولت‌ها از مدیریت‌های بدون مطالعه و بی‌پشتوانه است و به قول بعضی‌ها، همین که دولت با ما کاری نداشته باشد، ما مشکلی نداریم.
سیدمجتبی قافله‌باشی، نویسنده کتاب رسم جهاد نیز گفت: اینکه دولت، کاری نداشته باشد صحیح نیست. دولت به عنوان حاکمیت، باید حضور داشته باشد، ولی دخالت در امور را به حداقل برساند و نقش ناظر، قانونگذار و تسهیلگر را اجرا کند.
وی راه حل بسیاری از خلاءهای بزرگ مدیریتی در ایران را شکل‌گیری سازمانی چابک‌تر با اختیارات کافی در کنار سازمان‌های شکست خورده دانسته و تأکید کرد: این سازمان، با فعالیت‌های جهادی، به مسائل کشور ورود کند و گره از کارها بگشاید؛ چیزی شبیه اتفاقی که برای جهاد سازندگی افتاد که متاسفانه بعد از ادغام با وزارت کشاورزی، دیگر کارکرد جهادی قبل را نداشت و در بدنه نهاد بزرگتر، حل شد.
قافله‌باشی تأکید کرد: دولت باید گاهی جسارت رفتار انقلابی داشته باشد و سازوکارهایی که امروز، دیگر کارآمد نیستند را کنار بگذارد.
حسین عنبرستانی، مترجم کتاب نفوذ، در تأیید نظرات قافله‌باشی گفت: اگر دولت، خودش را کوچک کند، مردم، خودشان راه‌حل‌ها را ایجاد می‌کنند. درضمن، در مورد بحران آب، جسارت این را داشته باشیم که دست کم، شهرداری‌ها چمن نکارند؛ چون هیچ فایده‌ای ندارد.
صفری تصریح کرد: ما مردم را محرم نمی‌دانیم. باید مردم را در حل مساله مشارکت دهیم و مردم، خودشان را درگیر کار بدانند؛ زیرا راه حل‌هایی که در آن مردم توانمند نمی‌شوند، جواب نمی‌دهد.
وی در پایان نیز تأکید کرد: باید به مردم یا همان جامعه محلی و اثرگذاران اجتماعی بها بدهیم و این بها دادن باعث می‌شود کارها پیش برود؛ اما توجه داشته باشیم که حتما نباید برای همه چیز، راه حل داشته باشیم. راه حل با قدرت دادن به مردم و حلقه‌های میانی در مسیر تحول، خلق می‌شود.
