به گزارش «رساگفت»: پرداختن به موضع توسعه، یکی از فعالیت‌های محوری در دانشگاه توسعه اجتماعی رسالت است. در این مسیر، شناخت ابعاد مختلف توسعه در حوزه‌های گوناگون، ضروری به نظر می‌رسد. دیدن و بررسی مستندهای ساخته شده در این حوزه هم یکی از راه‌های شناخت محسوب می‌شود. بنابراین، مستندهای متعدد با محوریت توسعه و ابعاد آن در این دانشگاه به نمایش درمی‌آید و سپس زوایای مختلف آن به نقد و بررسی گذاشته می‌شود. در نخستین گام از این مسیر، مستند«اختاپوس» با موضوع «مافیای صنعت خودرو» انتخاب و به چالش کشیده شد.
اهمیت پرداختن به فیلم اختاپوس در آن مقطع یعنی سال 1399 زیاد بود؛ زیرا این فیلم به مساله خودرو می‌پردازد که در این روزها یکی از مسائل اصلی مردم است. نه اینکه مساله خودرو به تازگی به یک مساله ملی تبدیل شده باشد، بلکه به این دلیل که با پرواز قیمت پراید به مرز 100 میلیون تومان، جامعه در شوک عمیقی فرو رفته و افرادی که به دنبال یافتن ریشه مشکل هستند، بیشتر از سال گذشته‌اند.
این مستند با موضوع بررسی مافیای خودرو و نقد خصوصی‌سازی، به گوشه‌ای از ابعاد این مسئله می‌پردازد و به تاریخچه‌ای از خصوصی‌سازی به سیاست‌گذاری غلط در حوزه‌ی اجرای این سیاست اشاره می‌کند و آن را از آسیب‌های این مسیر برمی‌شمارد. اختاپوس سعی دارد تا به مخاطب نشان دهد که خصوصی‌سازی نه تنها به رشد و توسعه صنایع کوچک کمک نکرد، بلکه باعث عدم توازن در حوزه خودروسازی هم شد.
از نقاط قوت فیلم می‌توان به با اهمیت جلوه دادن تغییر رویکرد به استارتاپ‌ها و مجموعه‌هایی که در چارچوب قوانین کشور فعالیت می‌کنند، اشاره کرد. از طرفی در اکوسیستم نوآوری باید همه چیز تنظیم شده باشد؛ موضوعی که در ایران کمتر اتفاق افتاده است.
روایت واحد همه کارشناسان در مستند، نقص جدی اختاپوس است
نقطه قوت دیگر فیلم، حضور افراد مرتبط با مساله خودرو مانند جمشید پژویان (رئیس سابق شورای رقابت)، علی علیلو (مسئول تیم تحقیق و تفحص مجلس نهم در مساله خودرو) و چند کارشناس برجسته و استاد دانشگاه در کنار استفاده بسیار عالی از آرشیو است. اما همه این افراد روایت واحدی داشته و هیچ یک از دیدگاه‌های آنها نه به وسیله حضور کارشناس مخالف با روایت فیلمساز و همسو با مدیران سوژه (شرکت کروز) نقد نمی‌شوند. این نقص جدی باعث شده تا بیان فیلم به شدت یک‌جانبه و تحمیلی شود.
اینکه کوتاهی این صنعت را فقط به مافیای خودرو نسبت داده و از سایر ابعاد چشم پوشی کرده است نیز سفارشی بودن آن را تقویت می‌کند؛ زیرا به ابعاد مختلف این معضل نمی‌پردازد و با توجه به اهمیت موضوع در سطح ملی، نادیده گرفتن حضور دستگاه‌‌های امنیتی و نظارتی در کشور و منفعل بودن این مراکز را به ذهن، متبادر می‌کند.
اختاپوس با فرم تکنیکی قابل قبول و محتوایی گنگ و مغشوش، ساخته است که انتظار بیننده را از هیاهویی که پیرامون آن وجود دارد برآورده نمی‌کند. مخاطب انتظار دارد ذات مشکل صنعت خودرو ایران و راه حل اصلاح را در این فیلم پرهیاهو پیدا کند؛ اما در پایان، با سوال‌های بی‌جواب بسیار زیادی روبرو می‌شود که اگر او را سردرگم تر نکرده باشد، روشن‌تر نکرده است.
