به گزارش «رساگفت»: در مقاله‌ی پیشرو، یک داستان واقعی از سواحل تاباسکو مکزیک در سال 2022 روایت می‌شود. در ادامه، با یک جوان خلاق آشنا می‌شویم که با یک نوآوری اجتماعی ساده، نه تنها توانست معضل پیش آمده را حل کند، بلکه آن را به فرصتی برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار اجتماعی تبدیل نمود. نگاه متفاوت به مساله خارج از چارچوب‌های ذهنی قدیمی، کلید حل بسیاری از مسائل اجتماعی به شمار می‌رود؛ موضوعی که می‌تواند زندگی هزاران نفر را نیز بهبود ببخشد.
در ایالت تاباسکو در جنوب شرقی‌ترین نقطه مکزیک، یک گونه جانوری مهاجم، تنوع حیات گونه‌های بومی و شرایط زیست‌محیطی را تهدید کرده است.
گربه‌ماهی زرهی که به شیطون‌ماهی نیز معروف است، یک ماهی ساکن در قسمت تحتانی تالاب‌ها و رودخانه‌های آب شرب است که به سرعت، تولید مثل کرده و از تخم‌های ماهی بومی، تغذیه می‌کند. این ماهی برای چند سال، صیادان تاباسکو را به ستوه آورده بود.
فرانسیسکو فلیکس مندوزا که تا سه نسل از پدرانش نیز صیاد بوده‌اند، اولین بار شیطون‌ماهی را در جریان سیل سال ۲۰۱۵ مشاهده کرد. دو سال بعد، او مجدداً این ماهی را مشاهده کرد و متوجه شد نسبت به دفعه قبل، بزرگتر شده است و ماهی‌های بومی را که او و سایر صیادان برای گذران زندگی خود به ساکنین و رستوران‌ها می‌فروختند، مورد حمله قرار می‌دهد.
مندوزا در ادامه می‌گوید: “قبل از این در یک روز صید حدود ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم از گونه‌های بومی را به مبلغ ۷۰۰ پسوس (واحد پول در تاباسکو) معادل 35 دلار آمریکا می‌فروختیم؛ اما با حضور شیطون‌ماهی، بلایی نازل شد که هیچکسی نمی خواست. در حال حاضر یک صیاد خوش‌شانس حداکثر ۵ الی ۶ کیلو گرم صید در روز انجام داده و ۱۰ تا ۱۳ دلار درآمد دارد.”
در همین حین، مایک میچل، یک دانشجوی آمریکایی در سال ۲۰۱۴ پس از برنده شدن بورسیه آلبرایت به تاباسکو سفر می‌کند. وقتی او برای جمع‌آوری اطلاعات، پیرامون پروژه تحقیقاتی خود با موضوع “اثرات اقتصادی-اجتماعی ماهیگیری خرد در تاباسکو” با صیادان بومی مصاحبه می‌کرد، با موضوع شیطون‌ماهی آشنا شد.
در قدم اول، ایده‌ای به ذهنش رسید و به منظور تغییر باورهای ذهنی جامعه محلی، به کمک یک سرآشپز بومی به نام لوپیتا ویدال شروع به برگزاری کارگاه‌های مشارکتی کرد. موضوع کارگاه این بود که چگونه می‌توان از شیطون‌ماهی به عنوان یک منبع پروتئینی استفاده کرد. در این زمان، تنها تعداد معدودی از رستوران‌های منطقه به خرید فیله‌های شیطون‌ماهی رضایت داده بودند.
در تابستان ۲۰۱۷، میچل و ویدال مقداری فیله شیطون‌ماهی را آبپز کرده و به آن طعم تندی دادند. وقتی خانواده و آشنایان میچل از این ماهی تند چشیدند، طعم آن را تحسین کردند. این، نقطه شروعی برای ادامه کار بود.
مدت کمی بعد، میچل در در دوره مطالعات توسعه در دانشگاه برکلی کالیفرنیا ثبت نام کرد و با همکاری همکلاسی‌اش، سام بوردیا به فکر راه‌اندازی یک کسب‌وکار از شیطون‌ماهی تند مزه افتاد. “ماهی آکاری” اسم محصول آنها نام گرفت که درواقع نام دیگر شیطون‌ماهی در برزیل است.
در سال ۲۰۱۸، در مسابقات ایده‌های بزرگ دانشگاه کالیفرنیا، ایده آنها در بخش کسب‌وکارهای نوپا مبتنی بر نوآوری اجتماعی، برگزیده شد. در این مسابقه، میچل و بوردیا هفت هزار دلار جایزه نقدی و ۸ ماه دوره منتورینگ و شبکه‌سازی دریافت کردند. این دو همچنین توانستند مبلغ ۱۰۰ هزار دلار به وسیله دوستان و آشنایان برای استارتاپ خود، سرمایه جذب کنند.
در اواخر بهار ۲۰۱۸ به یک چالش در زنجیره ارزش خود برخورد کردند. دقیقاً قبل از آنکه آکاری به وسیله کشتی به شیکاگو ارسال شود، دولت ایالات متحده به آنها هشدار داد که صادرات گربه‌ماهی برای استفاده انسانی از مکزیک به ایالات متحده ممنوع می‌باشد. برای حل این محدودیت، میچل و بوردیا یک شرکت کانادایی در فوریه ۲۰۲۰ ثبت کردند. اما بعد از آنکه در بازاریابی فردی به دلیل محدودیت‌های پاندومی کووید ۱۹ در کانادا موفق نبودند، شرکت را تعطیل کردند. با این حال، باز هم با اراده‌ی قوی به مسیر ادامه دادند. بعد از مدتی، متوجه شدند که قوانین ایالات متحده آمریکا اجازه واردات گربه‌ماهی به منظور استفاده حیوانی را می‌دهد. لذا کسب‌وکار خود را به سمت غذای حیوانات تغییر داده و کسب‌وکار ماهی آکاری به عنوان غذای حیوانات در آگوست ۲۰۲۱ در برکلی کالیفرنیا شکل گرفت.
در این مرحله، شرکت، یک سایت فرآوری در تاباسکو راه‌اندازی کرده بود که به وسیله پنج تن از بومیان، شامل مندوزا به عنوان مدیر تولید، مدیریت می‌شد. ده نفر از ماهیگیران محلی در آن منطقه نیز با این سایت برای گرفتن شیطون‌ماهی از رودخانه نزدیک تاباسکو، همکاری می‌کردند. تا انتهای تابستان ۲۰۲۲، برآوردها نشان می‌دهد حدود ۸۵ تُن از شیطون‌ماهی‌ها توسط تیم این کسب‌وکار از رودخانه‌های تاباسکو خارج شده و به پودر غذای حیوانات با برند پِزی تبدیل شده است. این خوراک به صورت آنلاین و همچنین در برخی فروشگاه‌های محلی غذای حیوانات خانگی به فروش می‌رسد. علیرغم این موفقیت‌ها، شرکت همچنان با چالش‌هایی نظیر عدم زیرساخت کافی برای صادرات شیطون‌ماهی از مکزیک و همچنین کمبود نقدینگی، دست و پنجه نرم می‌کند.
در حال حاضر، میچل به دنبال ایجاد نمایندگی فروش و اعطای لیسانس کار، به سرمایه‌گذاران مکزیک است. او می‌گوید: “ما بایستی به دنبال آن باشیم که چه راهی، بیشترین مقدار ماهی را می‌فروشد و بیشترین اثرگذاری بر جامعه محلی دارد. اصلی‌ترین عامل انگیزه‌بخش این است که کار ما به ماهیگیران منطقه احساس رضایت و زندگی بهتر هدیه داده است.”
